जेठ १८ काठमाडौ नेपाल घरेल तथा साना उद्योग महासंघले अत्यन्तै तरल राजनीतिक अवस्थाका बीच संविधानले व्यवस्था गरे बमोजिम तोकिएकै समयमा आएको भन्दै आर्थिक वर्ष २०७४÷७५ का लागि आएको बजेटको स्वागत गरेको छ । सरकारले प्रस्तुत गरेको बजेटका बारेमा वुधबार राजधानीमा पत्रकार सम्मेलनमार्फत महासंघले स्वागत गरेको हो । समग्रमा भन्नु पर्दा प्रस्तुत बजेट सकारात्मक नै देखिएको भन्दै महासंघका अध्यक्ष श्याम गिरीले निर्वाचन आचारसंहिताको कारणले नयाँ कार्यक्रमहरु तर्जुमा गर्न नसकिएको भएता पनि राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरुमा रामै बजेट विनियोजन गरिएकोमा स्वागतयोग्य भएको बताउनुभयो । ‘अघिल्लो बजेटकै निरन्तरताको रुपमा थोरै कार्यक्रय र राष्टिय गौरवका आयोजनाहरुलाई निरन्तरता दिने क्रममा यो बजेट आयो यो पनि सकारात्कम पक्षहो यसलाई महासंघले सकारात्मक रुपमा लिएइको छ ।’ अध्यक्ष गिरीले भन्नुभयो । आकारको हिसावले ठूलो रहेको बजेट महत्वाकांक्षी रहेको भन्दै महासंघले यसको कार्यान्वयन चुनौतिपूर्ण रहेको जनाएको छ । स्थानीय तहका लागि बजेट बिनियोजन गर्नु पर्ने भएकोले बजेटको आकार बृद्धि भएको प्रतित हुने भन्दै महासंघले आन्तरिक स्रोत परिचालनको हिसाबले स्थानीय तहमा बजेट परिचालन हुन सक्छ या सक्दैन भन्ने चुनौति रहेको जनाएको छ । यो चुनौतिलाई आगामी सरकारले गम्भीरतापूर्वक शुरूदेखि लागु गर्न सक्छ कि सक्दैन भन्नेमा शंका रहेको अध्यक्ष गिरीले बताउनुभयो । स्थानीय निकाय त्यसमा पनि गाउँपालिकामा बजेट कम भएको भन्दै महासंघले स्थानीय तहलाई ४० प्रतिशत काम गर्छ बजेट १७ प्रतिशत मात्रै दिइएको टिप्पणी गरेको छ । ‘राम्रै अंशको बजेट स्थानीय तहलाई पठाउने काम गरिएको छ यो चै सकारात्मक छ । तर ग्रामीण इलाकामा पठाइएको बजेट न्यून भएको हुँदा बजेट बृद्धि गर्नुपर्दथ्यो । साविकको गाविसको भौतिक पूर्वाधारहरु अत्यन्तै दयनीय र जीर्ण अवस्थामा रहेका छन् ।’ –उहाँले भन्नुभयो । विकास निर्माणका प्रक्रियामा मिति नै तोकेर काम सक्नुपर्ने व्यवस्था पनि बजेटको सकारात्मक पक्ष भएको भन्दै महासंघले उद्योग क्षेत्रको विकासका तथा उत्पादन बढाउने विषयमा कुनै ठोस कार्यक्रम नभएको जनाएको छ । त्यस्तै निर्यात बृद्धि गर्ने नगर प्रोत्साहन बढाउने तथा आयात प्रतिस्थापनका विषयमा पनि खासै ठोस कार्यक्रम नदेखिएको महासंघले जनाएको छ । विषेश राजनीतिक परिस्थितीमा आएकोले यो बजेटको दायरा सिमित रहेकोले यो बजेटको आलोचना तथा समर्थन गर्ने खासै ठाँउ नभएको महासंघको ठहर छ । समग्रमा भन्नुपर्दा यो बजेटको आकार ठूलो भउको भन्दै महासंघले बजेटले महत्ववाँक्षी आर्थिक बृद्धि ७।२ प्रतिशतको लिएको लक्ष्य महत्वकाक्षी रहेको जनाएको छ । आय र व्ययका लक्ष्यहरु महत्वंकाक्षी भएको भन्दै महासंघले राजनैतिक र आर्थिक प्रशाशनीक पद्दतीबाट काम गर्ने तरिकाबाट बजेट कार्यान्वयन हुन कठिन भएको जनाएको छ । बजेटको उद्देश्य नै स्पष्ट नभए जस्तो लागेको जनाउँदै महासंघले सरकारले दिने सेवामा जनताको पहुँच पुर्याउने मुख्य उद्देश्य रहेको बजेटले उत्पादनका साधन माथी पहुँच पुर्याउने बिषयमा केहि उल्लेख नगरेको जनाएको छ । सरकारले केहि समय अघि सार्वजनिक गरेको १४ त्रिवर्षिय योजना, आर्थिक सर्वेक्षण र बजेटमा खासै समन्वय नभएको जस्तो देखिएको भन्दै महासंघले काम गर्ने क्षमता नभए पनि बजेटमा लेख्ने मात्र काम भएको जनाएको छ । ‘संघियता कार्यान्वयन गर्न बजेट त छुट्टाइयो । सिहदरबारको अधिकार तथा शक्ति गाउँमा जाने भयो सकारात्मक कुरा हो तर कसरी खर्च गर्ने भन्ने अझै अन्योलको स्थिती छ । स्थानीय तहले उद्योग व्यवसायलाई कसरी अगडि बढाउछन, मुख्य कुरा हो यो । विगतमा स्थानीय तहको काम शिक्षा स्वास्थ्य, बाटो घाटोका नाममा जस्ता पाता बाड्ने, १, २ गाडि ग्राभल गर्ने अनि डोजर लगाएर पहाड खन्ने भन्दा अन्य काम भएन । उद्योग व्यवसाय, रोजगारी श्रृजना तथा जनजीविकाका सवालमा कसरी काम गर्ने भन्ने बिषय स्पष्ट नभए सम्म लघु घरेलु तथा साना उद्योगीहरुको विकास हुन सम्भव छैन ।’ अध्यक्ष गिरीले भन्नुभयो ।
